زهرا فاطر | شهرآرانیوز؛ «ظرفیت قطارها در این تاریخ تکمیل شده است». این جملهای است که تمام شرکتهای فروش بلیت قطار ویژه ایام اربعین در پاسخ به جست وجوی کاربران و زائران کربلا اعلام میکنند. با وجود آنکه ۱۴ مرداد امسال، سیدمیعاد صالحی، مدیرعامل راه آهن جمهوری اسلامی ایران، اعلام کرد از ساعت ۹ صبح ۱۵ مرداد از ۲۵ سکوی اینترنتی، پیشفروش بلیت قطار اربعین آغاز میشود و قیمت آن نسبت به قبل تغییری نکرده است، ماجرا دقیقاً برخلاف این صحبت پیش رفت و از همان دقایق اولیه، زائران زیادی با پیغام «ظرفیت تکمیل» صندلیهای قطار در مسیرهای منتهی به مرز ایران و عراق مواجه شدند و خبری از خرید آسان نبود.
مخاطبان زیادی از این موضوع گلایه داشتند که با وجود وعده ووعیدهای فراوان مسئولان برای آسان سازی امر زیارت کربلا در ایام اربعین، اقدام درخورتوجهی در این زمینه انجام نشده است و بلیتهای قطار اربعین از ریل خرید خارج شده اند.
بسیاری از مشهدیهایی هم که قصد حضور در پیاده روی اربعین را دارند، از این موضوع گلهمند هستند و میگویند به هر دری زده اند تا بلیت قطار را تهیه کنند ولی انگار بر روی آن قفل بزرگی زده شده است و به بن بست خورده اند، حتی آشنایان و اقوامشان که پیش از این به راحتی بلیت قطار را در طول سال برایشان تهیه میکردند، هم جواب رد بر سینه شان زده اند.
سفر با قطار، هم از نظر قیمت و هم از نظر آسایش و راحتی و امکاناتی که در آن وجود دارد، با استقبال تمام اقشار جامعه روبه روست.
خانم منظری، جوان سی وچهارسالهای است که چندباری سفر به کربلا را در ایام اربعین حسینی تجربه کرده است و حالا قصد دارد با چند نفر از دوستانش پا در این مسیر بگذارد. او از پیام «ظرفیت تکمیل شد» در همان ثانیههای اول روز پانزدهم مرداد که سکوهای خرید بلیت اینترنتی نشانش دادند، متعجب شده و البته ناراحت و عصبانی است.
منظری میگوید: «من از ساعت ۹ صبح تا ۱۲ ظهر روز ۱۵ مرداد، تمام سایتهای فروش بلیت را بررسی کردم. تا چند روز بعد هم چشم امید به بیشتر شدن ظرفیتها داشتم، اما هربار کمتر از دفعه قبل به نتیجه میرسیدم. به یکی از پلت فرمهای آگهی اینترنتی هم سر زدم، ولی نتیجهای را که میخواستم، نگرفتم. درنهایت بلیت اتوبوسهای ویژه اربعین را که قیمت زیادی هم داشت، تهیه کردم».
خانم رنجکش که چندسالی است به همراه خانواده اش در اربعین به زیارت کربلا مشرف میشود، میگوید: امسال به خاطر گرمی هوا و رعایت حال بچه ها، سعی کردیم بلیت قطار بگیریم. از ابتدای مرداد به یکی از دوستانمان که در آژانس مسافرتی کار میکند، سپرده ایم تا چند بلیت برایمان جور کند، اما انگار آب شده و رفته است توی زمین! از همان زمان که اعلام کردند پیش فروش بلیتهای قطار شروع شده است، هر روز به دوستم زنگ زده و پیگیری کرده ام ولی خبری نیست که نیست.
میپرسم:، چون تعدادتان زیاد است، ممکن است به راحتی بلیت پیدا نشود، آن وقت چه میکنید؟ جواب میدهد: «تصمیم گرفتیم مثل سالهای قبل با خودروی شخصی تا لب مرز برویم و بعد سفرمان را ادامه دهیم».
وضعیت اسفناک تهیه بلیت قطار را میشد در پلت فرمهای آگهی اینترنتی هم دید. اگر خرید بلیت قطار را در یکی از همان پلت فرمها جست وجو کنید، خواهید دید که بازارسیاهی به راه افتاده است و برخی مردم، سود معنوی را فدای سود مادی کرده اند؛ هرچند کلاه گشادی از این منظر بر سر خود گذاشته اند و ازطرفی این گونه افراد باعث بی اعتمادی افراد جامعه به یکدیگر میشوند و فقط به فکر منافع شخصی خود هستند نه چیز دیگر.
این افراد قصد فروش بلیت هایشان را با کمی بیشتر از نرخ و گاهی دوبرابر قیمت اصلی دارند. مثل خیلی از مواقع دیگر، دلالهایی نیز پای نیاز مردم در ایام خاص همچون اربعین نشسته اند تا از اعتقادات مردم متدین و عاشقان مسیر کربلا سوءاستفاده کنند و به صورت گسترده بلیت، خرید وفروش کنند.
مثلا یک فروشنده، صندلی قطار شش تخته را به نرخ یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان میفروخت یا شخص دیگری که با او ارتباط گرفتیم، معترف بود چندین صندلی قطار چهارتخته به صورت رفت و برگشت به سمت اهواز و کرمانشاه دارد، همه اینها در حالی اتفاق میافتد که نظارت دقیقی بر عملکرد این افراد و سامانههای خریدوفروش اینترنتی وجود ندارد و چه بسا برخی از این افراد، بلیتی در دست نداشته باشند و از کاربران ساده کلاهبرداری کنند.
مریم آزموده را که چهره اش نشان میدهد سن وسالی از او گذشته است، در صف خرید ارز اربعین در یکی از بانکهای سطح شهر میبینم. او با وجود آنکه بیش از شصت سال دارد، هرسال در ایام اربعین به کربلا میرود و کاروانی زنانه را هم همراه خود به این سفر عاشقانه میبرد. آزموده اظهار میکند: تهیه بلیت قطار امسال، بسیار سختتر از سال گذشته شده است و به سختی میتوان آن را تهیه کرد. او شانس آورده است که دختر یکی از هم سفرهایش که در یکی از آژانسهای مسافرتی کار میکند، به سختی توانسته است دو بلیت قطار تا مرز مهران برای او و مادر خودش رزرو کند.
میپرسم بقیه هم کاروانی هایتان قرار است چطور به شما ملحق شوند که جواب میدهد: «به ناچار برایشان بلیت اتوبوس تهیه کردم و این دو بلیت هم به خاطر شرایط دوستم است که زانوهایش درد میکند و نمیتواند هفده ساعت را یکسره روی صندلی اتوبوس بنشیند. او مسیر را بلد نیست و برای آنکه تنها نباشد، دخترش برای من هم بلیت تهیه کرده است که کنارش باشم».
با چند نفر از افراد شاغل در آژانسهای مسافرتی نیز در نقش مسافر ارتباط گرفتیم و از نبود بلیت قطار گلایه کردیم. خانم احمدی که چندسالی است در همین بخش کار میکند، از تماسهای بی جواب ازسوی پایتخت کلافه شده است و میگوید: «از زمانی که اعلام کردند خریدوفروش برای آژانسها شروع خواهد شد، ما هم به در بسته خوردیم و انگار تمام بلیتها دود شده و به هوا رفته است».
او شایعات پیش فروش غیرمنصفانه بلیتهای قطار را که در بین مردم دهان به دهان میچرخد، تأیید میکند و ادامه میدهد: «خرید بلیت قطار هم متأسفانه تبدیل به بازارسیاه شده و انگار پای دلالان درمیان است».
آقای مردانی از دیگر کارکنان آژانسهای مسافرتی است. او هم مانند مردم و بسیاری از همکارانش، امیدی به افزایش ظرفیت بلیت قطارهای اربعین ندارد و بر فرضیه پیش فروشهای ازپیش تعیین شده صحه میگذارد و برای اینکه جواب منطقی تری به ما بدهد، میگوید: «شما باید از چند ماه پیش، اقدام به تهیه بلیت میکردید نه الان. در حال حاضر ما خودمان هم نمیتوانیم بلیتی تهیه کنیم و بسیاری از مردم که الان با قطار راهی مرزها هستند، از ابتدای سال، برنامه سفر خود را چیده اند».
با این وضعیت، این سؤال در ذهن متبادر میشود که پس این بلیتها که مدیرعامل راه آهن کشور از ظرفیت ۶۰۰ هزار نفری ویژه اربعین خبر داده بود، کجا به فروش میرسد؟
قصه را اگر بخواهیم تعریف کنیم، این گونه است که بلیت قطار برای ایام اربعین همچون گوهری نایاب شده است، بنابراین عدهای به اجبار بلیت اتوبوس تهیه کرده اند یا با قیمتهای نجومی بلیت هواپیما مواجه شده اند یا بازارسیاه بلیت قطار را در فضای مجازی دیده اند و درنهایت بسیاری از زائران سعی کرده اند یا با خودرو شخصی به سوی مرز بروند یا بلیت اتوبوسهای مخصوص اربعین را تهیه کنند، اما قصه خرید بلیت قطار، بیش از همیشه بغرنج است و مردمی که میخواستند از این ظرفیت بهترین استفاده را ببرند، با درهای بستهای مواجه شدند که پاسخ درستی برای آن گشایش پیدا نکرده اند، از این رو به سراغ نایب رئیس انجمن صنفی دفاتر مسافرتی خراسان رضوی رفته ایم.
فرهاد دوایی در این زمینه حرفهای جدید و ناگفتهای دارد. او با وجود آنکه این موضوع را پیگیری کرده است، بااطمینان میگوید: در ایام اربعین وضعیت به همین شکل ادامه مییابد و حل نمیشود و از تهران اعلام کرده اند باید منتظر روی کار آمدن دولت جدید باشند تا تصمیمهای جدیدی گرفته شود؛ تصمیمهایی که دیگر به کار زائران اربعین ۱۴۰۳ نمیآید.
دوایی در ادامه به عملکرد مدیرعامل راه آهن کشور انتقاد میکند و میگوید: «متأسفانه سیاستهای غلطی که جناب صالحی دنبال میکنند، منجر به بروز چنین وضعیتی شده است و ایشان حاضر نیست از مواضع خود کوتاه بیاید. ما به بازرسی کل کشور، شعبه مشهد، شکایت خود را درباره عملکرد وی و سیاستهای کلی راه آهن کشور، ارائه دادیم و منتظر پاسخ هستیم؛ هرچند این شکایت به قبل از شهادت شهیدرئیسی برمی گردد و ما از همان زمان اقدام کردیم تا با چنین مشکلاتی مواجه نشویم. قرار بود با نظارت و پیگیری ایشان، این شکایت بررسی شود که متأسفانه آقای رئیس جمهور، شهید شدند. بعد از آن نیز وزیر راه وشهرسازی توجهی به این مسئله نکرد و کار ناتمام ماند».
دوایی که خود مؤسس یکی از دفاتر خدمات مسافرتی مشهد است، در پاسخ به ریشه این بحران میگوید: با وجود اینکه امسال ظرفیت بلیتهای قطار نسبت به سال گذشته افزایش داشته، نحوه ارائه آن به گونهای بوده است که مردم سرگردان شده اند. دولت سهمیه بلیتها را فقط به چند شرکت پایتخت نشین داده است و اپراتورها در دیگر استانها بیکار شده اند. حال سؤال اینجاست که چرا فروش بلیت را به سایت راه آهن ایران نسپرده اند و بلیتها فقط توسط شرکتهای خصوصی به فروش میرسد؟ شرکتهایی که نظارت دقیقی بر عملکردشان نیست و مشخص نیست کار به چه شکل پیش میرود».
دوایی با تأسف و تأثری که در صدایش هویداست، به دستهای پشت پرده اشاره میکند و اینکه برخی افراد صاحب نفوذ، افسار کار را در دست گرفته اند و دارند به نفع خود و به زیان مردم میتازانند؛ و من با خود میگویم: «طفلک مردم!».